IFRS 16, chuẩn mực báo cáo tài chính quốc tế về thuê tài sản, đã có hiệu lực từ ngày 1/1/2019. Chuẩn mực này, được ban hành bởi Hội đồng Chuẩn mực Kế toán Quốc tế (IASB), mang đến một cái nhìn toàn diện và chính xác hơn về nghĩa vụ và tài sản liên quan đến hợp đồng thuê của doanh nghiệp. Điều này không chỉ tăng cường tính minh bạch, khả năng so sánh giữa các công ty mà còn đặc biệt quan trọng đối với các doanh nghiệp khởi nghiệp tại Việt Nam, giúp họ nắm bắt và vận hành hoạt động tài chính một cách hiệu quả hơn.
Minh họa về quản lý tài chính doanh nghiệp
IFRS 16 thay thế IAS 17, chuẩn mực cũ phân loại hợp đồng thuê thành hai loại: thuê hoạt động và thuê tài chính. Sự khác biệt trong cách ghi nhận kế toán giữa hai loại này gây khó khăn cho việc đánh giá chính xác nghĩa vụ tài chính, đặc biệt là việc che giấu các khoản nợ thuê. IFRS 16 đã giải quyết vấn đề này bằng cách gộp chung các loại tài sản thuê của bên thuê, tăng tính minh bạch và phản ánh đúng thực trạng tài chính. Đối với bên cho thuê, việc phân loại hợp đồng thuê thành thuê tài chính và thuê hoạt động vẫn được duy trì do bản chất kinh tế và việc quản lý rủi ro, lợi ích khác nhau. Tại Việt Nam, IFRS 16 sẽ thay thế chuẩn mực VAS 6 – Thuê tài sản.
Mục Tiêu Của IFRS 16
Mục tiêu cốt lõi của IFRS 16 là cung cấp thông tin trung thực về các giao dịch cho thuê, giúp người dùng báo cáo tài chính đánh giá chính xác giá trị, thời gian và rủi ro của dòng tiền từ hợp đồng thuê. Để đạt được điều này, bên thuê và bên cho thuê đều có trách nhiệm cụ thể:
- Bên thuê: Ghi nhận tất cả hợp đồng thuê, trách nhiệm liên quan và quyền sử dụng tài sản trên bảng cân đối kế toán, kèm theo khấu hao tài sản và lãi suất tài chính của khoản nợ thuê.
- Bên cho thuê: Phân loại mỗi hợp đồng thuê là cho thuê hoạt động hoặc cho thuê tài chính. Với cho thuê tài chính, bên cho thuê ghi nhận tài sản cho thuê là khoản phải thu và thu nhập tài chính phân bổ theo tỷ suất lợi nhuận cố định. Với cho thuê hoạt động, khoản thanh toán được ghi nhận là thu nhập theo phương pháp đường thẳng.
Nguyên Tắc Áp Dụng IFRS 16
Mặc dù IFRS 16 áp dụng cho hầu hết các hợp đồng thuê, vẫn có một số trường hợp được miễn ghi nhận:
- Hợp đồng thuê ngắn hạn: Thời hạn thuê dưới 12 tháng và không có quyền mua tài sản cuối kỳ.
- Tài sản giá trị thấp: Giá trị tài sản (ví dụ: máy tính, điện thoại) thấp tại thời điểm bắt đầu thuê (thường dưới 5.000 USD).
Trong các trường hợp này, bên thuê có thể chọn ghi nhận chi phí thuê định kỳ theo phương pháp đường thẳng thay vì ghi nhận tài sản và nợ thuê.
Khi áp dụng IFRS 16, cần lưu ý các thông tin sau:
- Hợp đồng thuê: Điều khoản, thời hạn, quyền và nghĩa vụ của các bên. Số năm hợp đồng hiệu lực là số năm tính dòng tiền.
- Số tiền phải trả: Khoản trả trước, lãi suất chiết khấu (không thấp hơn lãi suất vay dài hạn).
Phạm Vi Áp Dụng IFRS 16
IFRS 16 áp dụng cho hầu hết các giao dịch thuê tài sản, bao gồm cả thuê quyền sử dụng trong cho thuê lại, nhưng ngoại trừ:
- Thuê tài sản khai thác khoáng sản, dầu, khí và tài nguyên không tái tạo.
- Thuê tài sản sinh học (theo IAS 41 – Nông nghiệp).
- Thỏa thuận trao quyền dịch vụ (theo IFRIC 12).
- Giấy phép tài sản trí tuệ (theo IFRS 15).
- Quyền nắm giữ (theo IAS 38), bao gồm phim, bản ghi, bằng sáng chế, bản quyền.
Bên thuê có thể tùy chọn áp dụng IFRS 16 cho tài sản vô hình, trừ các loại đã nêu trên.
Fast Business Online và IFRS 16
Fast Business Online cung cấp các giải pháp hỗ trợ doanh nghiệp tuân thủ IFRS 16:
Khai Báo Thông Tin Nợ Thuê Tài Sản
Cho phép khai báo thông tin hợp đồng thuê, hỗ trợ hạch toán tự động. Thông tin quan trọng bao gồm loại thanh toán (đầu kỳ, cuối kỳ). Công thức tính giá trị hiện tại: P = F (1+r)^n (P: giá trị hiện tại, F: giá trị dòng tiền tương lai, r: lãi suất thực tế, n: số kỳ). Tính năng “Tính lại số liệu” giúp điều chỉnh dữ liệu khi cần.
Giao diện khai báo thông tin nợ thuê tài sản
Khai Báo Thông Tin Hạch Toán Định Kỳ
Cho phép khai báo sẵn bút toán điều chỉnh nợ thuê và chi phí tài chính.
Ví dụ về khai báo thông tin hạch toán
Giao diện khai báo thông tin hạch toán định kỳ
Bút Toán Điều Chỉnh Tự Động Định Kỳ
Cho phép điều chỉnh thông tin mặc định (số chứng từ, tỷ giá) và cập nhật hàng loạt chứng từ với chức năng “Cập nhật tỷ giá cho nhiều chứng từ” và “Cập nhật sổ chứng từ cho nhiều bút toán”.
Kết quả bút toán hạch toán tự động định kỳ
Chi tiết kết quả bút toán hạch toán tự động
Bảng Tổng Hợp Nợ Thuê Tài Sản
Cung cấp thông tin tổng quan về nợ gốc, lãi, khoản thanh toán, hỗ trợ lập báo cáo tài chính, quản lý rủi ro và ra quyết định liên quan đến hợp đồng thuê.
Bảng tổng hợp nợ thuê tài sản
Về Pháp Lý Khởi Nghiệp
Pháp Lý Khởi Nghiệp là Trung Tâm Hỗ Trợ Kiến Thức Khởi Nghiệp & Chuyển Đổi Số, cung cấp thông tin, kiến thức thiết thực về khởi nghiệp và chuyển đổi số cho doanh nghiệp trong kỷ nguyên 4.0. Chúng tôi mang đến những bài viết bổ ích, cập nhật kiến thức mới nhất giúp bạn vững bước trên hành trình kinh doanh. Truy cập website https://phaplykhoinghiep.vn/ hoặc liên hệ hotline 0933 120 478 để được tư vấn và hỗ trợ. Địa chỉ: Số 22, Đường Trần Bình Trọng, Phường 3, Quận 5, TP Hồ Chí Minh, Việt Nam. Email: [email protected]. Pháp Lý Khởi Nghiệp đồng hành cùng bạn trên con đường khởi nghiệp thành công.
